مثلث نزولی

در این مقاله به آموزش چارت پترن­ ها داشته باشیم و دو مورد از پرکاربردترین انواع چارت پترن ها را به شما آموزش بدهیم. این دو الگو عبارتند از: الگوی مثلث و الگوی پرچم. این دو الگو، دو الگوی ادامه دهنده یا تمدیدی (Continuation) هستند به این معنا که اگر رو افزایشی باشد، این الگو ها وارد موج افزایشی و اگر روند کاهشی باشد، وارد موج کاهشی می­شوند. خب، اجازه بدهید با الگوی مثلثی شروع کنیم:

الگوی مثلث نزولی در تحلیل تکنیکال چیست؟

الگوی مثلث نزولی، یک الگوی نزولی در نمودار قیمت می‌باشد که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده تحلیل‌گران بازار قرار می‌گیرد. این الگو با رسم یک خط روند که یک سری از قله‌های پایین رونده (Lower Highs) را به هم متصل می‌کند و یک خط افقی که یک سری از دره‌ها (lows) را به یکدیگر متصل می‌کند تشکیل می‌شود. بیشتر اوقات معامله‌گران حرکت قیمتی به‌سمت کف این الگو را رصد می‌کنند زیرا نشان‌دهندهٔ شروع روند نزولی و تغییر روند می‌باشد. البته در صورتی که مثلث نزولی قیمت کف الگوی مثلث نزولی را بشکند و بتواند در زیر سطح آن پایدار بماند. در این صورت است که شکست قیمتی قریب‌الوقوع می‌باشد. زمانی که یک شکست قیمتی رخ می‌دهد، معامله‌گران وارد معاملات فروش (Short positions) شده و باعث افت شدیدتر قیمت می‌شوند.

اگر به طور اتفاقی با دیجی کوینر آشنا شده اید و هیچ اطلاعاتی در مورد الگوی مثلث ندارید پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، مقاله «الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.

نکات مهم:

• یک الگوی مثلث نزولی به معامله‌گران سیگنال ورود به معاملات فروش را می‌دهد. ورود معامله‌گران به معاملات فروش بر شتاب افت قیمت تأثیر مستقیمی می‌گذارد.
• یک الگوی مثلث نزولی از طریق رسم خط‌های روندی که سقف‌های پایین‌تر و کف‌ها را به هم متصل می‌کنند قابل تشخیص می‌باشد.
• الگوی مثلث نزولی دقیقأ عکس الگوی مثلث صعودی (Ascending Triangle Pattern) می‌باشد. الگوی مثلث صعودی نیز یک الگوی تکنیکال مبنی بر خطوط روند (Trend Lines) محسوب می‌گردد که توسط تحلیل‌گران تکنیکال برای تحلیل بازار استفاده می‌شود.

یک الگوی مثلث نزولی چه چیز هایی را به شما می‌گوید؟

الگو های مثلث نزولی از محبوب‌ترین الگوهای نموداری در بین معامله‌گران می‌باشند زیرا به روشنی افت تقاضا را برای یک دارایی، مشتقات و یا کالا را نمایش می‌دهند. وقتی که قیمت سطح حمایتی موجود در کف این الگو را می‌شکند، نشانگری آشکار از آغاز روند نزولی و یا حتی شدت گرفتن آن می‌باشد. الگوی مثلث نزولی به معامله‌گران تکنیکال فرصت رسیدن به سودی قابل توجه در مدت زمان کوتاهی را می‌دهند. الگوی مثلث نزولی می‌تواند به‌عنوان یک الگوی بازگشتی در پی یک روند صعودی تشکیل شود؛ اما در اغلب مواقع به‌عنوان الگوهای ادامه‌دهندهٔ روند نزولی تشکیل می‌گردد.

چگونه با استفاده از الگوی مثلث نزولی معامله کنیم؟

بیشتر معامله‌گران به دنبال ورود به یک معاملهٔ فروش پس از رخ دادن شکست خط حمایت الگوی مثلث نزولی (مرجع) با حجم معاملاتی بالا (High volume Breakdown) می‌باشند. به‌طور کلی، هدف قیمتی این الگوی نموداری برابر با قیمت ورودی منهای فاصلهٔ عمودی بین دو خط روند در زمان رخ دادن شکست می‌باشد. خط روند بالایی که نقش ناحیه مقاومتی را ایفا می‌کند همچنین می‌تواند به‌عنوان منطقه‌ای برای قرار دادن استاپ حفاظتی (Stop-loss) مورد استفاده قرار گیرد.

مثالی از یک الگوی مثلث نزولی

نمودار زیر نشان‌دهندهٔ یک الگوی مثلث نزولی در نمودار سهام شرکت PriceSmart Inc. می‌باشد.

نمودار سهام شرکت PriceSmart Inc.. منبع: Investopedia

در این مثال، سهام شرکت PriceSmart Inc یک سری از دره‌های پایین‌رونده (Lower highs) و یک سری از کف‌های هم‌سطح را تجربه کرده است. که این دو با هم یک الگوی مثلث نزولی را تشکیل داده‌اند. معامله‌گران پیش از ورود به معاملات فروش این سهم، منتظر ایجاد شکست در کف این الگو (خط حمایت) با حجم معاملاتی بالا می‌مانند. اگر شکست قیمتی رخ دهد، هدف قیمتی از تفاضل بین خط روند بالایی و پایینی تعیین خواهد شد (8.00 دلار). می‌توان از یک دستور استاپ حفاظتی (Stop – loss order) در سطح قیمتی 80 دلار برای جلوگیری از زیان در صورت ایجاد خطا در تکمیل شکست قیمتی استفاده شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شکست قیمتی می‌توانید از مطلب آموزشی «شکست قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

تفاوت بین الگوی مثلث نزولی و الگوی مثلث صعودی

الگوی مثلث نزولی و الگوی مثلث صعودی هر دو از ردهٔ الگو های ادامه‌دهنده (continuation patterns) می‌باشند. الگوی مثلث نزولی دارای یک خط افقی به‌عنوان خط روند پایینی و یک خط با شیب منفی به‌عنوان خط روند بالایی می‌باشد؛ در حالی که در الگوی مثلث صعودی (Ascending Triangle Pattern)، شاهد یک خط روند افقی به‌عنوان خط روند بالایی و یک خط روند با شیب مثبت (رو به بالا) به‌عنوان خط روند پایینی هستیم. این خط روند کف‌های بالاتر (Higher lows) را به هم متصل می‌کنند. به‌علاوه، مثلث‌ها فرصت‌هایی برای ورود به معاملات فروش یا خرید را در اختیار ما قرار می‌دهند و هدف قیمتی نیز برای خود تعریف می‌کنند. الگوی مثلث صعودی می‌تواند به‌شکل یک الگوی بازگشتی در انتهای یک روند نزولی ظاهر شود اما مثلث نزولی معمولاً در ادامهٔ روند صعودی ظاهر شده و بیانگر پتانسیل ادامهٔ روند می‌باشد.

محدودیت‌های استفاده از الگوی مثلث نزولی

یکی از محدودیت‌های الگوهای مثلثی، احتمال رخ دادن شکست کاذب (False Breakdown) در آن‌ها می‌باشد. حتی مواقعی نیز پیش می‌آید که طبق آنها باید نسبت به رسم و تنظیم دوبارهٔ خطوط روند اقدام شود زیرا حرکات قیمتی از کارایی خطوط روند پیشین کاسته است. به یاد داشته باشید که هیچ الگوی نموداری‌ای عالی و بی‌نقص نیست! اگر یک شکست رخ ندهد (و شکست ما کاذب باشد) آنگاه قیمت برای شکستن مجدد خط روند بالایی (سطوح مقاومت) خود اقدام خواهد نمود و این خط را دوباره تست خواهد کرد؛ پیش از آن که دوباره به سمت پایین حرکت کند و خط روند پایینی (سطوح حمایتی) را برای شکست آزمایش کند. هر چه تعداد نقاط تماس قیمت با خطوط حمایت و مقاومت بیشتر شود، الگوی ما از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود.

تعریف الگوی ادامه دهنده مثلث و انواع آن

مثلث ها یکی از مشهورترین الگوهای نموداری هستند که در تحلیل تکنیکال به عنوان الگوهای ادامه دهنده مورد استفاده قرار می گیرند. این الگوها میان مدت بوده و برای تشکیل آنها بیش از یک ماه و کمتر از سه ماه زمان لازم می باشد. بر این اساس الگوهایی که به شکل مثلث و در کمتر از یک ماه تشکیل گردند احتمالا الگویی دیگر مثلا پرچم سه گوش خواهند بود.

انواع الگوهای مثلث

سه نوع مثلث که هم از لحاظ ساختار و هم از لحاظ مفهوم با هم تفاوت دارند، عبارتند از : مثلث متقارن، مثلث صعودی و مثلث نزولی. البته یک نوع مثلث پهن شونده نیز داریم که تصویر وارونه مثلث متقارن محسوب می شود.
مثلث متقارن دارای دو خط روند همگرا است که یک مثلث متساوی الساقین را تشکیل می دهند. تحلیل گران با مشاهده تشکیل چنین الگویی، به دنبال شکست هر یک از خطوط روند هستند تا بتوانند در آن جهت وارد بازار شوند. در مثلث افزایشی، خط روند بالایی، افقی و خط روند پایینی، صعودی است که با شکست خط افقی، بازار به سمت بالا حرکت خواهد کرد اما در مثلث کاهشی، خط روند پایینی، افقی و خط روند بالایی، نزولی است که با شکست خط افقی، بازار به سمت پایین حرکت خواهد کرد (شکل). ما در ادامه هر یک از این الگوها و روش های معامله با آنها را به تفصیل شرح می دهیم.

الگوی مثلث متقارن

مثلث متقارن یا همسان، الگویی از خانواده مثلث ها می باشد که معمولا بعد از یک روند کاهشی با افزایشی به وجود می آید. این الگو دارای دو خط مقاومت و حمایت متقارن است که به سمت یکدیگر همگرایی دارند و حداقل با ۴ نقطه تشکیل می شوند البته بسیاری از مثلث ها دارای ۶ نقطه می باشند (شکل). در این الگو حرکات صعودی و نزولی داخل الگو به حمایت ها با مقاومت های قبل از خود نمی رسند به همین جهت امتداد این خطوط مثلثی متقارن را ایجاد می کند. با شکسته شدن امتداد نقاط به هم متصل شده بالایی و پایینی در الگو می توان انتظار داشت موج جدید به اندازه فاصله اولین قاعده مثلث نزولی درونی مثلث پیش روی داشته باشد.

الگوی مثلث متقارن در روند صعودی و نزولی

تشکیل چنین الگویی، حاکی از تعادل بین عرضه و تقاضا در یک محدوده زمانی مشخص است؛ به عبارت دیگر بی تصمیمی خریداران و فروشندگان در یک مدت زمان مشخص، موجب شکل گیری چنین الگویی می شود که در هر لحظه امکان شکست مثلث در هر دو جهت صعودی یا نزولی وجود دارد. آنچه که در این الگو به چشم می آید تشکیل نقاط حداکثر پایین تر و حداقل بالاتر است که در نهایت به رأس مثلث می رسد.

تشکیل الگوی مثلث متقارن

در شکل بالا می بینیم که نه خریداران و نه فروشندگان هیچ کدام قادر نیستند که بر دیگری غلبه کرده و قیمت را به سمت خودشان بکشند اما هر چه به رأس مثلث نزدیک تر می شویم، تحرکات این دو گرو افزایش بیشتری پیدا می کند تا در نهایت یکی غلبه کند و بازار در همان جهت پیش رود. معمولا در مثلث متقارن صعودی که در یک روند صعودی تشکیل می گردد، خریداران غالب شده و الگو در همان جهت شکسته می شود و بالعکس در مثلث متقارن نزولی که در یک روند نزولی تشکیل می گردد، فروشندگان بر خریداران غلبه می نمایند.

شکست خط مقاومت مثلث و تداوم روند افزایشی

همانگونه که در تصویر زیر مشاهده می نمایید خطوط همگرا متقارن هستند. خط مقاومت ولی با نقاط D ، B و F و خط حمایت صعودی با نقاط E، C ، A و C مشخص شده است. پس از خروج قیمت از این الگو یا به تعبیری شکست مثلث متقارن، بازار حداقل به اندازه قاعده مثلث (“BB) از نقطه شکست (11) به سمت بالا یا پایین (‘IIII) حرکت می نماید. البته می توان از نقطه B خط کانال موازی روند را رسم نمود که نقطه برخورد قیمت با این خط، نقطه هدف را مشخص می نماید.

شکل گیری الگوی مثلث متقارن

محدودیت زمانی تشکیل مثلث

برای تشکیل الگوی مثلث یک محدودیت زمانی مثلث نزولی وجود دارد که به رأس مثلث؛ یعنی محل تقاطع دو خط روند، ختم می شود. طبق یک قانون کلی، قیمت بایستی در محدوده بین دو سوم إلى سه چهارم پهنای افقی مثلث، در جهت موافق روند قبلی، مثلث را بشکند. پهنای افقی یعنی فاصله بین قاعده سمت چپ تا نقطه رأس در سمت راست مثلث. از آنجا که دو خط بایستی در یک نقطه با هم تلاقی نمایند لذا فاصله زمانی در ابتدای رسم این دو خط همگرا قابل محاسبه است.
اگر قیمت در فراتر از فاصله سه چهارمی مثلث، همچنان در درون مثلث باشد یا به تعبیری اگر در این فاصله شکست رخ نداد، نشانه این است که الگو در حال از دست دادن پتانسیل خود می باشد. و لذا امکان دارد نوسانات قیمت در درون مثلث همچنان ادامه داشته باشد.
مثلث ها در واقع ترکیب جذابی از قیمت و زمان می باشند. دو خط همگرا و نزدیک شونده، محدوده قیمت و همچنین نقطه تکمیل الگو را مشخص می نمایند ضمن اینکه با اندازه گیری عرض مثلث می توان زمان خروج قیمت از الگو را تعیین نمود. برای مثال اگر این فاصله ۲۰ هفته باشد، شکست خطوط روند و خروج از الگو بایستی در محدوده هفته سیزدهم الى پانزدهم صورت پذیرد.

محدودیت مثلث نزولی زمانی تشکیل مثلث متقارن

محدودیت زمانی تشکیل الگوی مثلث

منبع: کتاب مرجع کامل تحلیل تکنیکال در بازارهای سرمایه نوشته دکتر علی محمدی